Çocuklarda Sağlıklı Beslenme Okul Başarısını Nasıl Etkiler?

Uzun bir yaz tatilinden sonra okullar açıldı. Okulların açılması ile birlikte çocukların beslenme düzenleri de değişti. Çocukların sağlıklı beslenmesi okul başarısını etkileyen faktörlerden birisi. Ailelerin çocuklarının beslenmesi ile ilgili nelere dikkat etmesi gerektiğini sizler için bu yazımızda derledik.

Kahvaltı En Önemli Öğün

Çocuklarınızın kahvaltı yapması için mutlaka evdeki bireylerinde kahvaltı yapma alışkanlığı olması lazım. Eğer evde kahvaltı alışkanlığı yoksa çocuklarınıza kahvaltı etmesi konusunda ısrarcı olmanız gerçekçi olmayacaktır. Bu yüzden öncelikli olarak kendi alışkanlıklarınız değiştirmeniz gerekecek.

Çocuklarınıza kahvaltı yapma alışkanlığını katmak için evde ki bireyler kahvaltı alışkanlığını edindikten sonra, kahvaltının neden önemli olduğunu açıklamalısınız.

Kahvaltı neden önemlidir?

Metabolizma hızı; herhangi bir insanın fiziksel aktivite yapmadan harcadığı enerjidir. Yani vücudumuzun çalışma hızıdır. Metabolizma biz gece uyurken bizimle beraber dinlenir ve çalışma hızı yavaşlar ve sabah biz uyandığımızda çalışmaya başlamaz ancak kahvaltı yaptığımızda uyanıp çalışmaya başlar. Eğer çocuklar kahvaltı yapmadan okula giderse:

1. Vücut uyanmadığı için beyin aktiviteleri yavaş çalışır bu da öğrenme güçlüğüne neden olur.

2. Kahvaltı yapmadıkları için kan şekerleri düşmeye başlar bu da baş dönmesi, halsizlik ve uyku hali yapar.

3. Uyanıp hazırlanmak, okula gitmek gibi fiziksel hareket arttığı için vücudun enerji ihtiyacı artar ve kahvaltı olmadığı için vücut içerden yani kaslardan yiyerek enerjiyi karşılamaya başlar. Bu da çocuklarda büyüme ve gelişme geriliğine sebep olur.

Kahvaltıda neler yenilmelidir?

Yumurta, süt gibi proteinli, tam buğday ekmeği, yeşillik, domates ve salatalık gibi lifli ve vitaminli gıdalar olmalıdır. Çocuğunuza beyaz ekmek yedirmekten kaçının. Çünkü beyaz ekmeğin glisemik indeksi yüksektir ve çocuğunuzun kan şekerinin hızlı yükselmesine ve hızlı düşmesine sebep olur. Bu durum da çocuğunuzun derste uykulu olmasına, çabuk acıkmasına ve acıkması da hazır şekerli ve/veya paketli gıdalara yönelmesine neden olabilir.

Her Gün Bir Adet Yumurta

Çocuğunuzun eğer herhangi bir alerjisi yoksa her kahvaltıda 1 adet yumurta yemesini sağlayın. Yumurta, önemli bir protein kaynağı ve demirden zengin bir besin olarak çocukların zihnini açarak derslerinde daha başarılı olmasında, aynı zamanda büyüme ve gelişmesinde önemli rol oynuyor.

Hazır ve Şekerli Gıdalardan Uzak Durmasını Sağlayın

Hazır paketli (çikolata, bisküvi, meyve suyu, cips vb.), hamur işleri (poğaça, börek, simit vb.) gibi besin değeri olmayan gıdalar çocukların hem zararlı bir şekilde yağ kütlerinin artarak kilo almasına, karaciğer çevresinde yağlanmaya, obeziteye, kolesterol ve kan yağlarının yükselmesine sebep olmaktadır. Bu durum da derste dikkat/motivasyon eksikliğine ve uyuklamaya yol açabiliyor.

Beslenme Çantasında Sağlıklı Ara Öğünler Olmalı

Kuruyemiş, kuru meyve, yoğurt ve evde yaptığınız sandviç, meyve gibi lezzetli atıştırmalıklar, çocuğunuzun zararlı yiyeceklere yönelmesini engeller akşamları fazladan yemesini engeller.

Ceviz ve çiğ fındık, çiğ badem gibi yemişler çocuğunuzun derslerinde başarılı ve gün içerisinde enerjik olmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda bu yemişler çocuğunuzun kan şekerini düzenleyerek çabuk acıkmasını önlüyor. Ancak bu tür yemişlerin kalori değeri yüksek olduğu için aşırıya kaçılmamalı, örneğin günde 2 – 3 adet tam ceviz içi , 10-15 adet çiğ fındık veya çiğ badem yemesi yeterli olmaktadır.  

Temel Besin Grupları Dengeli Olarak Alınmalı

Çocuğunuzun sağlıklı beslenebilmesi için gün içerisinde temel besin gruplarından protein, karbonhidrat, yağ ve mineralleri yeterli miktarda alması gerekiyor. Süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri (balık, tavuk, kırmızı et), sebze ve meyve, kuru baklagiller ve tahıl ürünleri çocuğunuzun her gün dengeli olarak tüketmesi gereken besinlerdir. Günlük beslenme programını tüm bu besinleri alacağı şekilde ayarlamanız faydalı olacaktır.

Çocuğunuzun okulunda öğle yemeği veriliyorsa yemek listesini öğrenmeye çalışın. Örneğin gündüz okulda sebze yemeği yediyse akşam protein ağırlıklı bir yemek hazırlayabilirsiniz.

Çocuğunuzun Beslenme Alışkanlıklarını Düzenlemek İçin Öneriler

- Yeterli sıvı almasına dikkat edin.

Su, ayran, kefir ve süt gibi sağlıklı içecekleri içmesi için teşvik edin. Hazır meyve suları ve gazlı içeceklerden olabildiğince uzak tutun.

- Atıştırmalıkları tüm çocuklar sever. Bunları evinizde kendiniz hazırlayın.

Çocuğunuz çikolata, kek gibi ürünleri çok fazla tüketmeye eğilimli ise bunları evinizde yapın. Örneğin kek yaparken şeker yerine pekmez kullanarak daha faydalı bir atıştırmalık almasını, sevdiği bir meyveyi kaynatıp soğutarak sağlıklı bir meyve suyu içmesini sağlayabilirsiniz.

- Pratik Kahvaltılar Hazırlayın

Çocuğunuz kahvaltı için erken kalkmak istemiyorsa, evde yapılmış pratik kahvaltılar hazırlayın. Örneğin; soğuk sandviç, evde yaptığınız peynirli börek, 1 adet yumurta ve süt gibi kısa sürede yiyebileceği kahvaltılar hazırlayabilirsiniz.

- Sevmediği besinlerde ısrarcı olmayın.

Çocuğunuzun sevmediği yiyecekleri yemesi için baskı yapmanız ters etki yapabilir. Bunun yerine alternatif olarak farklı bir besinden aynı besin değerini almasını ya da o besini farklı şekilde hazırlayarak yemesini sağlayın. Örneğin sade süt içmeyi sevmeyen çocuğunuza sütü muz ve balla karıştırarak vermeyi deneyebilirsiniz. Yumurtayı katı yemek istemiyorsa omlet yapabilirsiniz. Sevmediği sebzeleri köftenin içine ya da çorbaya katarak yemesini sağlayabilirsiniz.

- İştahsız olduğu için tatlı yiyecekler sunmaktan kaçının.

Çocuğunuz sırf iştahsız diye sadece sevdiği yiyecekleri ve özellikle de şekerli gıdaları sunmaktan kaçının. Çocuklar küçüklüğünden beri alıştığı ve sevdiği gıdaları ileriki yaşlarda da tüketmeye devam eder. Uzun vadede bu alışkanlıklar çocuğun ileriki yaşlarda da sağlıksız bir yaşam sürmesine ve obezite, karaciğer yağlanması, şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi hastalıkların oluşmasına sebep olmaktadır.

- Zararlı besinleri tamamen yasaklamayın.

Yasakçı yaklaşım çocuklarda çoğu zaman ters etki yapmakta, çocuğun o yasağı çiğnemeye eğilimli olmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle sevdiği zararlı besinleri tamamen yasaklamak yerine sevdiği yiyeceklere benzer, alternatif olabilecek yiyecekleri kendiniz hazırlayabilirsiniz. Aynı zamanda belirli aralıklarla bu yiyecekleri yiyebileceğini ancak genellikle bu yiyeceklerin zararlı olduğunu sabırlı bir şekilde anlatıp zamanla bilinçlenmesine yardımcı olabilirsiniz.